2025 itibarıyla, ABD telif yasaları uyarınca 1929 yılında yayımlanmış binlerce eser kamu malı statüsüne geçti. Bu durum, kültürel ve sanatsal üretim için yeni bir dönemin kapılarını aralarken, özellikle bazı ikonik karakter ve eserlerin yeniden gündeme gelmesini sağlayabilir. Bu yıl kamu malı olan eserler arasında Temel Reis ve Tenten’in ilk versiyonları dikkat çekiyor.
Telif haklarının kalkması, bu eserlerin serbestçe kullanılabilmesi anlamına geliyor. Yaratıcılar, bu yapıtları yeniden yorumlayabilir, uyarlamalar oluşturabilir ya da modern üretimlerde bu materyalleri özgürce kullanabilir. Bu, Temel Reis ve Tenten gibi popüler kültür karakterleri için yeni projelerin ve yapımların önünü açacak. Ancak, telif haklarının ulusal yasalara bağlı olması, farklı bölgelerde farklı sonuçlar doğuruyor.
Tenten’in Maceraları’nın Avrupa Birliği’nde telif hakları devam ediyor.
Belçikalı çizer Hergé’nin 1929’da yayımladığı Tenten’in Maceraları, ABD’de kamu malı statüsüne geçerken, Avrupa Birliği’nde bu durum farklı. AB yasalarına göre, telif hakları bir yazarın ölümünden 70 yıl sonrasına kadar korunuyor. Hergé’nin 1983’te vefat etmiş olması nedeniyle, AB’de Tenten, 2054’e kadar telif koruması altında kalmaya devam edecek.
ABD’de bu yıl kamu malı statüsüne geçen diğer önemli eserler, edebiyat, sinema ve sanat dünyasından:
•Alfred Hitchcock’un ilk sesli filmi Blackmail
•Agatha Christie’nin Yedilerin Gizemi romanı
•Ernest Hemingway’in Silahlara Veda adlı eseri
•Virginia Woolf’un Kendine Ait Bir Oda kitabı
•William Faulkner’ın Ses ve Öfke romanı
•Salvador Dalí’nin Aydınlatılmış Hazlar eseri
Bu eserlerin kamu malı olması, özgün içeriklerin daha fazla kişiye ulaşmasını, yeni yorumların üretilmesini ve kültürel mirasın geniş kitlelere yayılmasını sağlayacak. Telif haklarının kalkması, eserlerin yeniden uyarlanmasının önündeki engelleri kaldırarak edebiyat ve sanat dünyasında büyük bir hareketliliğe zemin hazırlıyor. Özellikle dijital platformların yükselişiyle, bu klasik eserlerin yeni nesiller tarafından keşfedilmesi ve yorumlanması için fırsatlar doğuyor.
Kaynak: Euronews
