ABD nüfusunun büyük çoğunluğu, 2024 yazına bir aydan daha az bir süre kala aşırı sıcak hava dalgaları yaşamaya başladı. Milyonlarca insan Temmuz ayı başlarında ABD‘nin batısında sıcak uyarısı aldı ya da Doğu’da nemli sıcaklarda terledi.
Ölüm Vadisi 7 Temmuz’da, bir motosikletlinin sıcaktan etkilenerek ölmesinden bir gün sonra, 129 Fahrenheit (53.9 C) dereceye ulaştı. Las Vegas 120 F (48.9 C) ile tüm zamanların sıcaklık rekorunu kırdı. Kaliforniya’da, eyaletin büyük bölümünde günlerce süren 100 derecenin üzerindeki sıcaklık, araziyi kurutarak orman yangınlarını körükledi. Oregon birkaç şüpheli sıcak ölümünü bildirdi.
Sıcaklık, gezegenin dört bir yanındaki ülkeleri vurdu.
Bunun gibi aşırı sıcaklar 2024 yılında gezegenin dört bir yanındaki ülkeleri vurdu. Avrupa Birliği’nin Copernicus iklim servisine göre, küresel olarak, son 13 ayın her biri, en sıcak Haziran ayı da dahil olmak üzere, o ay için kaydedilen en sıcak ay oldu.
Servis 8 Temmuz 2024’te, önceki 12 ayın ortalama sıcaklığının da 1850-1900 sanayi öncesi ortalamadan en az 1,5 C (2,7 F) daha sıcak olduğunu bildirdi. Paris İklim Anlaşması’nda dünya ülkeleri küresel ısınmayı 1.5 C’nin altında tutmak için çalışmayı kabul etti ancak bu 30 yıllık bir süre boyunca ortalama sıcaklık değişimini ifade ediyor. 30 yıllık ortalama, yıldan yıla meydana gelen doğal dalgalanmaların etkisini sınırlamak için kullanılıyor.
Bu durum endişe verici.
Şimdiye kadar Dünya bu eşiği sadece bir yıl için aştı. Ancak bu durum yine de son derece endişe verici ve dünya 10 yıl içinde 30 yıllık ortalama eşik olan 1.5 C’yi geçme yolunda ilerliyor gibi görünüyor. Rekor sıcaklıklar 2024 yılında Amerika, Afrika, Avrupa ve Asya’daki birçok ülkeyi vurdu. Meksika ve Orta Amerika’da, 2024 baharında başlayan haftalarca süren kalıcı sıcaklar, uzun süreli kuraklıkla birleşerek ciddi su kıtlığına ve düzinelerce ölüme yol açtı.
Suudi Arabistan’da aşırı sıcaklar trajediye dönüştü, Mekke’ye hacca giden 1.000’den fazla kişi fenalaşarak hayatını kaybetti. Sıcaklıklar 17 Haziran’da Mekke’deki Ulu Cami’de 125 F’ye (51,8 C) ulaştı. Pakistan’ın Karaçi kentindeki hastaneler haftalar süren yüksek sıcaklık, sık sık yaşanan elektrik kesintileri ve bazı bölgelerde yaşanan su sıkıntısı nedeniyle dolup taştı. Komşu Hindistan, Nisan ve Mayıs aylarında birkaç gün boyunca 120 F (48,9 C) civarında sıcaklıklarla karşılaştı ve bu durum çoğu klimasız olan milyonlarca insanı etkiledi.
Sıcak hava dalgaları, sadece yaza özgü değil.
Haziran ayında sıcaklıkların günlerce 100 F (37.8 C) üzerinde seyrettiği Yunanistan’da, tehlikeli sıcaklık ve nemde yürüyüşe çıkan çok sayıda turist öldü ya da ölümden korkuldu. Japonya, Temmuz ayı başında sıcaklıkların rekor seviyelere yükselmesi nedeniyle Tokyo’da ve vilayetlerin yarısından fazlasında sıcak çarpması alarmı verdi. Sıcak hava dalgaları iklimin doğal bir parçası olsa da, 2024 yılında şimdiye kadar yaşanan sıcak hava dalgalarının şiddeti ve kapsamı “sadece yaza özgü” değil.
Haziran 2024’te ABD‘nin doğusunda yaşanan şiddetli sıcak hava dalgasına ilişkin bilimsel bir değerlendirme, bu kadar şiddetli ve uzun süreli sıcak hava dalgasının insan kaynaklı iklim değişikliği nedeniyle bugün yaşanma olasılığının, iklim değişikliği olmasaydı yaşanma olasılığından iki ila dört kat daha fazla olduğunu tahmin ediyor. Bu sonuç, ABD‘deki sıcak hava dalgalarının sayısında son birkaç on yılda görülen hızlı artış ve bu dalgaların yazın en yoğun olduğu dönemlerin dışında meydana gelmesiyle tutarlı.
Sıcağa karşı savunmasız nüfuslar için yüksek risk mevcut.
Bu rekor sıcaklık dalgaları, 30 yıllık ortalamaya bakıldığında, insanların iklimi ısıtan büyük miktarlarda sera gazı emisyonu salmaya başladığı sanayi devrimi öncesine kıyasla küresel olarak 2,2 F (1,2 C) daha sıcak olan bir iklimde gerçekleşiyor. Bu yaz muhtemelen kayıtlara geçen en sıcak yazlardan biri olacak olsa da, aynı zamanda geleceğin en soğuk yazlarından biri olabileceğinin de farkında olmak önemli.
Küçük çocuklar, yaşlı yetişkinler ve açık havada çalışanlar gibi sıcağa karşı özellikle savunmasız olan nüfuslar için riskler daha da yüksektir. Klimanın satın alınamayacağı düşük gelirli mahallelerdeki insanlar ve genellikle ısıtma için olduğu gibi soğutma için de aynı korumalara sahip olmayan kiracılar giderek daha tehlikeli koşullarla karşı karşıya kalacak.
Aşırı sıcaklar ekonomileri de etkileyebilir.
Aşırı sıcaklar ekonomileri de etkileyebilir. Demiryolu raylarını bükebilir ve tellerin sarkmasına neden olarak ulaşımda gecikmelere ve aksamalara yol açabilir. Ayrıca yüksek talep nedeniyle elektrik sistemlerine aşırı yüklenebilir ve tam da insanların serinlemeye en çok ihtiyaç duyduğu anda elektrik kesintilerine yol açabilir. ABD’de 2022 Enflasyon Azaltma Yasası, ABD sera gazı emisyonlarını 2035 yılına kadar neredeyse yarı yarıya azaltma potansiyeline sahip.
Klimalardan ısı pompalarına ve şebeke jeotermal sistemlerine geçiş sadece fosil yakıt emisyonlarını azaltmakla kalmaz, aynı zamanda daha düşük maliyetle soğutma sağlar. Yenilenebilir enerjinin maliyeti düşmeye devam ediyor ve birçok ülke politika desteğini ve teşvikleri artırıyor. Ülkelerin, şirketlerin ve insanların acilen harekete geçmesi halinde insanlığın gelecekteki ısınmayı sınırlandırmak için yapabileceği çok şey var. Fosil yakıt emisyonlarının hızla azaltılması, daha da kötü sıcak hava dalgaları ve kuraklıklarla dolu daha sıcak bir geleceğin önlenmesine yardımcı olabilirken, aynı zamanda halk sağlığının iyileştirilmesi, istihdam yaratılması ve ekosistemlere yönelik risklerin azaltılması gibi başka faydalar da sağlayabilir.
Kaynak: Science Alert
