Bilim insanları, insan kaynaklı iklim değişikliğinin dünyanın en büyük okyanus akıntılarından biri olan Antarktika Sirkumpolar Akıntısı’nda (ACC) dramatik değişimlere yol açtığını ortaya koydu. Cardiff Üniversitesi öncülüğündeki uluslararası bir ekip tarafından yürütülen araştırma, son 1,5 milyon yıldaki küresel iklim modellerini analiz ederek bu devasa okyanus akıntısının dinamiklerini ve küresel ısınmanın bu sistem üzerindeki etkilerini inceledi.
Araştırmaya göre, geçmiş küresel ısınma dönemlerinde batı rüzgarlarının ve ACC’nin kutba doğru kayması, Güney Okyanusu’nun atmosfere daha fazla karbon salmasına neden oldu. Günümüzde insan kaynaklı iklim değişikliğiyle bu sürecin yeniden yaşandığı ve kapsamlı iklim önlemleri alınmazsa, benzer etkilerin daha yoğun bir şekilde devam edeceği öngörülüyor.
Antarktika Sirküler Akıntısı’nın hız ve konum değişimleri iklim için ne anlama geliyor?
Ekip, Uluslararası Okyanus Sondaj Programı’nın 361. seferinde elde edilen deniz tortusu çekirdeklerini inceleyerek ACC’nin hızındaki ve konumundaki değişimleri yeniden yapılandırdı. Araştırma, ACC’nin geçmişteki buzul dönemlerinde daha güçlü ve kuzeye doğru, sıcak dönemlerde ise daha zayıf ve güneye doğru hareket ettiğini ortaya koydu. Araştırmanın başyazarı Dr. Aidan Starr, okyanus akıntıları ile iklim değişikliği arasındaki etkileşimin karmaşıklığını vurguladı: “Gezegenimiz ısınmaya devam ederken, okyanus dinamikleri ve iklim sistemlerindeki gelecekteki değişimleri anlamak hayati önem taşıyor. ACC’nin bu benzersiz yapısını anlamak, iklim modellerine daha doğru tahminler sağlayabilir.”
Güney Okyanusu’nun küresel karbon döngüsündeki kritik rolüne dikkat çeken araştırmacılar, bu bölgenin dünya okyanusları tarafından emilen yıllık karbon emisyonlarının yaklaşık %40’ını tuttuğunu ifade etti. Ancak iklim değişikliği, bu emilim kapasitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Araştırmacılar, ACC’nin güney yarımküredeki batı rüzgarlarının kutba doğru kaymasıyla hızlandığını ve bu durumun okyanusun karbon ve ısı emilimi üzerinde büyük etkiler yarattığını belirtti.
Güney Okyanusu’nun iklim sistemlerindeki rolü, yeni araştırmayla derinleşiyor.
Dr. Starr, iklim değişikliğinin okyanus akıntıları üzerindeki yıkıcı etkisini önlemek için derhal kapsamlı iklim eylemlerinin devreye alınması gerektiğini vurguladı: “Bu okyanus sistemlerinde var olan hassas denge göz önüne alındığında, kapsamlı iklim eylemi için aciliyet hiç bu kadar net olmamıştı.” Araştırma, Antarktika Sirküler Akıntısı’nın uzun vadede nasıl değiştiğini ve bunun gelecekteki iklim sistemleri üzerindeki potansiyel etkilerini anlamak açısından önemli bir rehber sunuyor. “Geçtiğimiz 1,9 Milyon Yıl Boyunca Afrika’nın Güneyindeki Antarktika Sirküler Akıntısı Değişimi” başlıklı makale, Science Advances dergisinde yayımlandı.
Kaynak: Independent
