Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, tarihi ve kültürel mirasın korunmasına yönelik yürüttüğü başarılı çalışmalar sonucunda, 1982 yılında Amerika Birleşik Devletleri’ne kaçırılan Bintepeler kolyesini geri aldı. Tarihi eser, Boston Güzel Sanatlar Müzesi’nde gerçekleştirilen törenle Türkiye’nin Boston Başkonsolosluğu yetkililerine teslim edildi.
Tarihi eserin iadesine ilişkin tören, Türkiye’nin Boston Başkonsolosluğu’nda düzenlendi. Törene Türkiye’nin Boston Başkonsolosu Murat Uğurluoğlu, New York Kültür ve Tanıtma Ataşesi Hilal Demirel, Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri ile Boston Güzel Sanatlar Müzesi’nin temsilcileri katıldı. Törende, eserin Türkiye’ye iade edilmesiyle ilgili görüşmelerin detayları paylaşıldı ve bu sürecin arkasındaki yoğun diplomatik çabalar vurgulandı.
Eser, Lidya sanatının özelliklerini yansıtıyor.
New York Kültür ve Tanıtma Ataşesi Hilal Demirel, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tarihi eserin yaklaşık 20 santimetre uzunluğunda olduğunu ve altın ile karnelyan taşlarından yapılmış nar şeklinde boncuklarla süslü olduğunu belirtti. Kolyenin, milattan önce 6’ncı veya 5’inci yüzyıla tarihlenen ve Lidya sanatının karakteristik özelliklerini yansıtan bir eser olduğu da kaydedildi. Demirel, bu eserle birlikte Lidya sanatının ve Bintepeler nekropol alanının öneminin bir kez daha ortaya çıktığını ifade etti.
Demirel, eserin bölge için sadece tarihi ve kültürel değil, aynı zamanda arkeolojik araştırmalar açısından da büyük bir öneme sahip olduğunu vurguladı. “Bu eserin iadesi, hem arkeolojik araştırmaların ilerlemesi hem de kültürel mirasımızın korunması açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir” diyen Demirel, Bakanlığın bu süreçteki titiz çalışmalarının altını çizdi.
Bintepeler kolyesi, yasa dışı kazılarla çıkarıldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, Bintepeler kolyesinin 1982 yılında Boston Güzel Sanatlar Müzesi’nin koleksiyonuna katılmasından sonra başlattığı arşiv araştırmaları ve bilimsel incelemelerle, eserin Bintepeler nekropol alanından yasa dışı kazılarla çıkarıldığını tespit etti. Bintepeler, yüzlerce Lidya tümülüsünün bulunduğu ve tarihi açıdan son derece önemli bir bölge olarak biliniyor. Bu kaçakçılık olayı, Türkiye’nin tarihi eserlerinin ne denli büyük bir tehlike altında olduğunun bir göstergesi oldu.
Bakanlık, 2023 yılında bu tespitlerin ardından, Türkiye’nin Boston Başkonsolosluğu aracılığıyla Boston Güzel Sanatlar Müzesi ile iletişime geçerek eserin iadesini talep etti. Müze yönetimi, yapılan detaylı araştırmalar ve Bakanlığın sunduğu belgeler ışığında kolyenin Türkiye’ye ait olduğunu kabul etti ve iade sürecini başlattı.
Bintepeler kolyesi, Türkiye’ye iade edilen 21. eser.
Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, eserin Türkiye’ye iade edilmesi sürecine ilişkin sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, kolyenin yaklaşık 2.700 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu ve bu eserin iadesinin Türkiye’nin kültürel mirasına sahip çıkma kararlılığının bir göstergesi olduğunu belirtti. Bakan Ersoy, “Bu tarihi eser, bölge tarihi açısından da oldukça önemli. Bintepeler kolyesinin iadesi süresince desteklerini esirgemeyen Boston ve New York Başkonsolosluğumuz olmak üzere emeği geçen tüm Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü çalışanlarımıza teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı.
Bintepeler kolyesi, bu yıl Türkiye’ye iade edilen 21’inci eser olma özelliğini taşıyor. Bakanlık, son yıllarda yürüttüğü yoğun çalışmalarla kültürel miras kaçakçılığıyla mücadelede büyük bir başarı elde etti. Bugüne kadar birçok tarihi eser Türkiye’ye geri kazandırıldı ve bu süreçte uluslararası iş birliği de önemli bir rol oynadı.
Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenecek.
İade edilen Bintepeler kolyesi, Türkiye’ye ulaştıktan sonra Ankara’daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi’nde sergilenmeye başlanacak. Bu müze, Anadolu’nun zengin kültürel mirasını yansıtan eserlerle dolu ve Bintepeler kolyesi de bu koleksiyona değerli bir katkı sunacak. Bu tarihi eser, Lidya medeniyetinin sanat anlayışını ve teknik becerilerini gözler önüne sererken, aynı zamanda Anadolu’nun tarih boyunca ne denli zengin bir kültüre sahip olduğunu da bir kez daha hatırlatacak.
Kaynak: AA
