Instagram’a getirilen erişim engeli, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından uygulandıktan sonra, Anayasa Mahkemesi’nden dikkat çekici bir açıklama geldi. Yüksek Mahkeme, BTK’nin kararını takiben daha önce Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı ile ilgili verdiği bir kararı yeniden yayımladı. Mahkemenin, “İletişim Başkanlığının Basın Özgürlüğü ve İfade Özgürlüğüne Müdahale Edilebilecek Kuralların İptali” başlığıyla gerçekleştirdiği “norm denetimi basın açıklaması”nda, konuya dair verilen karar ve gerekçelere yer verildi.
Mahkemenin resmi sosyal medya hesabında yer alan duyuru daha sonra kaldırıldı. “Anayasa Mahkemesi 27/12/2023 tarihinde E.2020/88 numaralı dosyada, (66) numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 5. maddesiyle (14) numaralı İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ne eklenen 6/A maddesinin (c) ve (ç) bentlerinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir.”
Temel hak ve özgürlükler Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenemez.
Dava konusu kurallarda; Türkiye Cumhuriyeti’ne yönelik iç ve dış tehdit unsurlarını analiz ederek stratejik iletişim ve kriz yönetimi açısından gerekli tedbirleri uygulamanın ve Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı yürütülen psikolojik harekât, propaganda ve algı operasyonu faaliyetlerini belirleyerek her tür manipülasyon ile dezenformasyona karşı faaliyette bulunmanın İletişim Başkanlığı (Başkanlık) bünyesinde ihdas edilen Stratejik İletişim ve Kriz Yönetimi Dairesi Başkanlığının görevleri arasında olduğu düzenlenmiştir.
Dava dilekçesi özetle; kurallarla Başkanlığa verilen stratejik iletişim ve kriz yönetimine ilişkin görevlerin haberleşme ve basın özgürlüğüyle ilgili olması nedeniyle kanunla düzenlenmesi gerektiği, temel hak ve özgürlüklerin Cumhurbaşkanlığı kararnamesi (CBK) ile düzenlenemeyeceği, kurallarda öngörülen görevler kapsamında alınacak tedbirlerin genel çerçevesinin ilke ve esaslarının belirlenmediği belirtilerek kuralların Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
Anayasa Mahkemesi’nin değerlendirmesi;
“Anayasa’nın 104. maddesinde Anayasa’nın İkinci Kısmı’nın Birinci ve İkinci Bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle Dördüncü Bölümü’nde yer alan siyasi haklar ve ödevlerin CBK’larla düzenlenemeyeceği belirtilmiştir. Dava konusu kurallarla, Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı yürütülen algı operasyonu faaliyetleri neticesinde oluşan krizin stratejik iletişimle yönetilmesine ilişkin tedbirler alınması ve her tür manipülasyon ile dezenformasyona karşı faaliyette bulunulması amaçlanmaktadır.”
“Kurallar uyarınca alınacak tedbirler ve yapılacak faaliyetlerin Anayasa’nın 26. maddesinde yer alan düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti ile 28. maddesinde yer alan basın hürriyetine müdahale teşkil edeceği açıktır. Bu bağlamda kuralların, kapsamları itibarıyla Anayasa’nın İkinci Kısım İkinci Bölümü’nde yer alan kişi hakları ve ödevleri ile ilgili düzenlemeler içerdiği görülmüştür. Sonuç olarak kuralların CBK ile düzenlenemeyecek yasak alana ilişkin düzenlemeler içerdiği anlaşılmıştır. Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralların konu bakımından yetki yönünden Anayasa’ya aykırı olduklarına ve iptallerine karar vermiştir.”
Anayasa Mahkemesi’nin internet sitesine erişim sağlanamadı.
Mahkeme duyurusunun altında şu ifadenin yer aldığı gözlendi: “Bu basın açıklaması, Genel Sekreterlik tarafından kamuoyunu bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve hukuki bağlayıcılığı bulunmamaktadır.”
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından 2 Ağustos tarihinde yapılan karar duyurusu sonrası Anayasa Mahkemesi’nin internet sitesine erişim sağlanamadı. Site erişime açıldığında ise karar duyurusunun kaldırıldığı fark edildi. Açıklamada “66 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin Bazı Kurallarını iptal eden 2020/88 esas sayılı kararımız 2/8/2024 tarihli tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmış olup erişime açıktır. İnternet trafiğindeki yoğunluk nedeniyle sitemize erişim şu anda sağlanamamaktadır” ifadeleri yer aldı.
Kaynak: Cumhuriyet
