Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Yaşar, İzmir’de meydana gelen yer çökmesi konusunda kritik uyarılarda bulundu. Şehrin çeşitli bölgelerinde yapılan araştırmalar, kentin her yıl 1.5 cm oranında çöktüğünü ortaya koydu. Bu durum, özellikle deniz seviyesine yakın olan alanlarda su baskınları riskini artırıyor.
Prof. Dr. Yaşar: “Deniz seviyesi, dünyada her yıl yaklaşık 2,5 ile 3 milimetre arası yükseliyor. İzmir’de bu rakam 1,5 santimetrelere geliyor. Çünkü İzmir çöküyor. İzmir Basmane’den Alsancak’a kadar dolgu alanı. Dolgu alanları binaların ağırlığı da yüklendiği için yavaş yavaş çöküyor.” dedi.
Prof. Dr. Yaşar bu durumun gelecekte İzmir’de ciddi sorunlara yol açabileceğini belirtti.
“Bu bir uyarı. Çünkü bir dahaki sefere daha çok su içeri girecektir. Basmane’de birkaç bin sene önce deniz kabuklarını görüyoruz. Bir zamanlar orası denizdi. Denizi ne kadar doldursanız doldurun, eğer önlem almazsanız deniz gelip alacağı yeri dolduracaktır.
1927 yılında Yanık Yurt Gazetesi’nde körfezin 50 santimetre çöktüğü yazar. Cevat Korkut Hoca’nın İzmir Rıhtım İmtiyazı kitabında da aynı şey yazıyor. Alsancak 1 ile 1,5 santimetre arasında çöküyor. Çöktüğü için zaten kasım ayındaki yağışlardan sonra çok fazla su içeri girdi.” şeklinde bir açıklamada bulundu.
Kentin deniz seviyesine yakın bölgeleri önümüzdeki yıllarda ciddi su baskınları ve altyapı sorunlarıyla karşı karşıya kalma ihtimali var.
Prof. Dr. Yaşar, Cakarta ve Mexico City’de de benzer durumun daha hızlı gerçekleştiğini söyleyerek örnek olarak gösterdi. “Orada çökme çok daha hızlı. Yılda 10-15 santimetre çöküyor. Onlar çareyi alanı boşaltmakta buldular, yavaş yavaş alanı terk ediyorlar. Çünkü doğanın hızıyla baş etmek mümkün değil.” diyerek açıklamasına ekledi.
Ayrıca Prof. Dr. Yaşar: “İzmir’in en büyük sorunu ne ulaşım ne körfezin kokması ne kirlilik ne de başka bir şey. Uzun vadede tek bir olay var; çökme. Çökme devam edecek. Eğer önlem alınmazsa 50-60 yıl sonra deniz suyu Basmane’ye kadar gelebilir. Şu anda Alsancak’ta kanalizasyon kokuları var. Çünkü yavaş yavaş borular deniz seviyesinin altında kalmaya başladı. Bu nedenle kordon kokuyor. İkinci kordonun su basma nedeni de o. Farkında olmadan birinci kordonu yükseltiyoruz, ikinci kordon çukurda kaldı. Belediyenin özellikle yer bilimcilerle oturup çökme konusunda detaylı çalışma yapması gerekiyor. 50 yıl uzun vade ama çok da uzun sayılmaz. Bir anda geliyor, sizi yakalıyor” diyerek uyarılarına devam etti.
Bu nedenle, bilim insanları ve yerel yönetimlerin iş birliği içinde çalışarak, uzun vadeli çözümler üretmesi büyük önem taşıyor.
İzmir’in geleceğini korumak adına sürecin, bilinçli ve sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesi gerekiyor. Şehirdeki bu çökme hareketi, sadece su baskınları değil, aynı zamanda yapı güvenliği ve altyapı sorunları açısından da risk oluşturuyor. Bu nedenle, inşaat ve kentsel planlama çalışmalarında da bu faktörlerin dikkate alınması hayati önem taşıyor.
Kaynak: Milliyet
