Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 yılı verileri, Türkiye’deki okul yaşam beklentisine dair önemli bulgular sunuyor. İlkokul çağındaki bir bireyin eğitim hayatı boyunca okulda geçirmesi beklenen süre, 2023 yılında 17,9 yıl olarak hesaplandı. Bu süre, bir önceki yıl olan 2022’de 18,2 yıl olarak belirlenmişti. Verilere göre, 2022’ye kıyasla yüzde 1,3’lük bir düşüş yaşandı. Bu düşüş, genel olarak eğitim süresinin azaldığına işaret ederken, bölgesel farklılıklar da dikkat çekici.
TÜİK’in verileri, Türkiye genelinde iller arasındaki okul yaşam beklentisi farklarını da gözler önüne seriyor. 2023 yılında İstanbul, 20,3 yıllık okul yaşam beklentisiyle en yüksek değere sahip il oldu. İstanbul’u 19,7 yıl ile Karabük ve 19,6 yıl ile Ankara takip etti. Bu veriler, büyük şehirlerin ve özellikle metropol bölgelerin eğitim süresinde önde olduğunu gösteriyor. Ancak, ülkenin doğu bölgelerinde eğitim süresi çok daha düşük. Muş ve Şırnak illeri, 14,9 yıl ile en düşük okul yaşam beklentisine sahip iller olarak öne çıktı. Bu illeri, 15,1 yıl ile Ağrı ve Şanlıurfa, 15,8 yıl ile Mardin takip etti. Doğu ve Güneydoğu bölgelerindeki bu fark, Türkiye’nin bölgesel eğitim erişimi konusundaki sorunları gözler önüne seriyor.
Okulda beklenen yaşam süresinin en fazla arttığı il Gümüşhane oldu.
2019 ile 2023 yılları arasında okulda beklenen yaşam süresinin en fazla arttığı il ise kuzeyde yer alan Gümüşhane oldu. Yüzde 8,3’lük artışla dikkat çeken Gümüşhane, eğitim süresinde önemli bir gelişim kaydetti. Hakkari yüzde 4,6 artış ile ikinci sırada yer alırken, Van yüzde 2,5 artışla üçüncü sırada bulundu. Bu artışlar, bazı bölgelerde eğitim süresinin iyileştiğini, dolayısıyla bu illerin eğitim imkanlarını geliştirdiğini gösteriyor.
Kadınların eğitim süresi arttı, erkeklerin azaldı.
Cinsiyet bazında değerlendirildiğinde ise kadınlar ve erkekler arasındaki okul yaşam beklentisi farklılıkları göze çarpıyor. 2023 yılı verilerine göre, kadınlar için okul yaşam beklentisi yüzde 0,3 artarak 18,4 yıl olarak hesaplandı. Bu artış, kadınların eğitim sürelerinin yavaş da olsa artış gösterdiğini gösteriyor. Ancak erkekler için durum farklı. Erkeklerin eğitim süresi, 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 2,8 oranında düşerek 17,6 yıl olarak gerçekleşti. Bu azalma, erkeklerin eğitim süresinde önemli bir gerilemeye işaret ediyor.
TÜİK’in 2023 yılı verileri, Türkiye genelinde okul yaşam beklentisine ilişkin bölgesel ve cinsiyet farklarının varlığını net bir şekilde ortaya koyuyor. Doğu ve Güneydoğu illerinde eğitim süresi, ülkenin batı ve büyükşehir bölgelerine göre oldukça düşük. Ayrıca, kadınların eğitim süresi artarken, erkeklerin eğitim süresindeki düşüş dikkat çekiyor.
Kaynaklar: Hürriyet Daily News, TÜİK
