İngiltere’deki Wellcome Sanger Enstitüsü ve University College London liderliğindeki bir araştırma ekibi, başarısız SARS-CoV-2 enfeksiyonu geçiren kişilerin burun dokuları ve kanlarındaki genetik aktivitenin analizine dayanarak, sağlam bir ön savunma hattı sağlayan yeni bir bağışıklık tepkisi keşfetti.
Aşılar ve takviyeleri Covid-19’dan kaynaklanan ölüm ve ciddi komplikasyon riskini radikal bir şekilde azaltmış olsa da virüsün burun ve solunum sistemi zarına yerleşmesini durdurmak için çok az şey yaparlar.
Az sayıda birey hiç covid-19’a yakalanmamıştı.
Çoğu insan için bu geçici yerleşme, burun akıntısı, öksürük ve nispeten hafif vücut ağrılarıyla geçen bir haftaya neden olur. Ancak şanslı bir azınlık için enfeksiyon kısa sürelidir. Az sayıda birey, devam eden küresel bir pandemiye rağmen Covid-19’a yakalanmamıştır.
Bazı insanların neden diğerlerine göre daha iyi korunduğu, saha araştırmalarının maruz kalma anını doğru bir şekilde tespit etmedeki zorluklar nedeniyle karmaşıklaşmasıyla netlik kazanmadı.
Bu engeli aşmak için araştırmacılar, 18 ila 30 yaşları arasındaki 36 sağlıklı gönüllüye sıkı laboratuvar koşulları altında SARS-CoV-2’nin Alfa öncesi bir türünü kasıtlı olarak bulaştırarak meydan okuma deneyi olarak bilinen bir yöntem uyguladılar.
Daha da önemlisi, katılımcıların on altısı hiç aşılanmamıştı ve daha önce SARS-CoV-2 enfeksiyonu geçirdiklerine dair hiçbir belirti göstermemişlerdi.
Üç enfeksiyon kategorisi belirlendi.
Şu anda Hollanda Kanser Enstitüsü’nde çalışan kantitatif sistem biyoloğu Rik Lindeboom, “Bu, enfeksiyon zamanı ve eşlik eden hastalıklar gibi faktörlerin kontrol edilebildiği bir ortamda, daha önce Covid-19 geçmişi olmayan yetişkinlerde bağışıklık tepkilerinin nasıl göründüğünü görmek için inanılmaz derecede eşsiz bir fırsattı” açıklamasında bulunuyor.
Enfeksiyondan sonra bir yıla kadar gönüllülerden alınan kan ve burun sürüntüleri, tek hücreli RNA dizilimi kullanılarak analiz edildi ve yüz binlerce bireysel hücrenin aktivitesi hakkında benzeri görülmemiş ayrıntıda bir zaman çizelgesi sağladı.
Ekip, bu olağanüstü veri setinden üç enfeksiyon kategorisi belirledi: geçici, sürekli ve başarısız. Bu üçüncü grupta, vücudun Covid-19’dan kaçınmak için kullandığı gizli silahı ortaya çıkardılar.
Çoğu insan kanlarındaki istilacı virüse karşı hızlı bir bağışıklık tepkisi verirken, bu gönüllüler burun dokularında mukozal ilişkili değişmez T (MAIT) hücrelerinin aktivasyonunu ve virüsü yerleşmeden önce temizleyen enflamatuar beyaz kan hücrelerinde bir düşüşü içeren ince ama çok daha hızlı bir tepki gösterdi.
Araştırmacılar ayrıca, daha önce hafif veya semptomsuz SARS-CoV-2 enfeksiyonlarıyla bağlantılı olan bir dizi genden biri olan HLA-DQA2 geninin aşılanmadan önce burun hücrelerinde yüksek ekspresyonunu tespit etti.
İnsan biyolojisinin virüsle nasıl başa çıktığını anlamak, gelecekte karşılaşacağımız daha ölümcül hastalıklarla da mücadele edebilmemiz için hayati önem taşıyor.
University College London’da solunum tıp bilimcisi olan çalışmanın kıdemli yazarı Marko Nikolić, “Bu bulgular, virüsün tutunmasına izin veren ya da semptomlar gelişmeden önce hızla temizleyen önemli erken olaylara yeni bir ışık tutuyor.”
“Artık, bu doğal koruyucu tepkileri taklit eden potansiyel tedaviler ve aşılar geliştirmek için bir temel oluşturabilecek tüm bağışıklık tepkileri hakkında çok daha fazla anlayışa sahibiz.”
Halk sağlığı programları Covid-19 pandemisinin en kötü etkilerini azaltmada ne kadar başarılı olsa da, toplumumuzdaki en savunmasız kişiler, hız kesmeden yayılmaya ve adapte olmaya devam eden bir virüs nedeniyle uzun vadeli sağlık sorunları ve ölüm riski altında olmaya devam ediyor.
İnsan biyolojisinin viral bir saldırıyla nasıl başa çıktığını anlamak, sadece bu kalıcı tehditle değil, gelecekte karşılaşacağımız daha ölümcül hastalıklarla da mücadele edebilmemiz için hayati önem taşıyor.
Kaynak: sciencealert.com