Bir zamanlar ölümcül olduğuna inanılan domateslerin nasıl güvenli hale geldiği bilim insanları tarafından çözüldü. Çin’deki Sichuan Üniversitesi’nden biyolog Feng Bai ve ekibi, domateslerin doğal olarak ürettiği toksik maddelerin nasıl zararsız hale dönüştüğünü ortaya koydu.
Domatesin de içinde bulunduğu patlıcangiller ailesi, zararlı böceklere karşı kendini korumak için steroidal glikoalkaloid adı verilen acı ve zehirli bileşikler üretir. Ancak doğada, meyvelerin tohumlarını yaymak için hayvanlara cazip gelmesi gerekir. Bu nedenle domates, olgunlaşma sürecinde toksik bileşiklerini daha lezzetli ve güvenli hale getirerek kendini tüketilebilir hale getiriyor.
Bilim insanları domatesin zehrini nasıl yok ettiğini keşfetti.
Bai ve ekibi, domatesin olgunlaşma sürecinde toksik glikoalkaloidlerin, daha az zararlı bir bileşik olan esküleosid A’ya dönüşmesini sağlayan genetik mekanizmaları inceledi. Araştırmalara göre, DML2 adlı bir protein, genetik materyaldeki belirli bölgelere erişim sağlayarak zehirli bileşiklerin üretimini baskılıyor.
Bilim insanları DML2’yi genetik olarak devre dışı bıraktıklarında, domateslerin yine yüksek oranda toksin içerdiğini gözlemledi. Bu da gösteriyor ki, domatesin evcilleştirilmesi sırasında bu genetik mekanizma güçlenerek meyvelerin hem daha büyük hem de daha güvenli hale gelmesini sağladı.
Domatesin evrimi diğer bitkiler için örnek olabilir.
Bugün tükettiğimiz kırmızı ve tatlı domatesler, bu doğal evrim sürecinin bir sonucu olarak mutfaklarımızdaki yerini aldı. Bilim insanları, bu keşfin diğer bitkilerin genetik düzenlemeleri için de önemli bir rehber olabileceğini belirtiyor.
Kaynak: ScienceAlert