1992 yılının Ocak ayında, Pasifik Okyanusu’nda meydana gelen bir fırtına, denizlerin derinliklerinde geniş çaplı bir çevresel olaya yol açtı. Bu olay, “Friendly Floatees” adı verilen plastik çocuk banyo oyuncaklarının okyanuslarda kaybolması ve dünya çapında yayılmasıyla ilgili bir hikaye. Friendly Floatees, Çin’de üretilmiş ve Hong Kong’dan ABD’nin Washington Eyaleti’ndeki Tacoma Limanı’na taşınmak üzere yola çıkan Ever Laurel isimli kargo gemisinin güvertesindeki bir konteynerde bulunuyordu.
Ever Laurel, 6 Ocak 1992’de Hong Kong’dan Tacoma’ya doğru yola çıktı. Geminin güvertesinde, içinde yaklaşık 28.000 plastik oyuncak bulunan bir konteyner bulunuyordu. Bu oyuncaklar, Friendly Floatees markası altında üretilmiş olup, kurbağa, kaplumbağa, kunduz ve en ünlüsü sarı ördek şeklindeydi. Ancak, geminin yolculuğu sırasında 10 Ocak’ta, tam olarak ne olduğu doğrulanamasa da şiddetli bir fırtınaya yakalandı. Kasırga şiddetindeki rüzgarlar ve yüksek dalgalar, geminin güvertesindeki konteynerleri yerinden çıkardı ve denize savurdu.
Friendly Floatees, Alaska kıyılarında ortaya çıktı.
Konteynerler denize düşerken, Friendly Floatees oyuncakları sızdırmaz plastikten yapıldıkları için hemen yüzeye çıkmaya başladılar. Bununla birlikte, diğer konteynerler ve yük, Pasifik Okyanusu’nun dibine battı. Ever Laurel, Tacoma’ya vardığında, Friendly Floatees’in okyanustaki uzun yolculuğu başlamıştı. Oyuncaklar, hızla deniz akıntıları tarafından dağıtıldı.
Friendly Floatees, ilk olarak Alaska kıyılarında ortaya çıktı. Takip eden aylar ve yıllar boyunca, oyuncaklar Alaska’dan Hawaii ve Japonya’ya kadar çeşitli kıyılara vurdu. Bazı oyuncaklar Kuzey Kutbu’na kadar ulaştı ve burada buzda sıkıştı. Bu oyuncaklar, zamanla Arktik buz kütlesinin hareketiyle Avrupa kıyılarına kadar taşındı. İngiltere’deki haber kaynakları, 2007 yılında Devon’daki bir plajda bir Friendly Floatee bulduğunu bildirdi, ancak bu oyuncakların gerçek olup olmadığı doğrulanamadı. Bununla birlikte, İskoçya kıyılarında gerçek bir Friendly Floatee bulunduğu doğrulandı.
Friendly Floatees, deniz akıntılarının hareketlerini izlemek için bilimsel bir kaynak haline geldi.
Amerikalı oşinograf Dr. Curtis Ebbesmeyer, bu oyuncakların hareketlerini takip ederek okyanus akıntılarını tahmin etme konusunda önemli bilgiler sağladı. Ebbesmeyer, bu oyuncakların denizdeki yolculukları sayesinde akıntılar hakkında yeni veriler elde edebildi. Ayrıca, oyuncakların okyanuslardaki plastik kirliliği konusunda farkındalık yaratmasına da katkıda bulundu.
Plastik kirliliği, zamanla okyanusların büyük bir sorunu haline geldi. Friendly Floatees olayının ardından, plastik kirliliğinin denizlerde ne kadar kalıcı olabileceği daha iyi anlaşılmaya başlandı. Plastik atıklar, okyanuslarda uzun yıllar boyunca varlıklarını sürdürüyor ve deniz yaşamını tehdit ediyor. Friendly Floatees’in hikayesi, plastik kirliliğinin büyüklüğünü ve bu sorunun çözümünün ne kadar zor olduğunu gözler önüne serdi.
Friendly Floatees, bilimsel ve çevresel açıdan önemli görülüyor.
Bugün, Friendly Floatees’in hikayesi hem çevresel hem de bilimsel açıdan önemli bir ders içeriyor. Oyuncaklar hâlâ dünyanın çeşitli kıyılarına vurmaya devam ediyor ve bazıları koleksiyon değeri taşıyor. Bu olay, okyanuslarda kaybolan plastiklerin uzun vadeli etkilerini ve bu sorunun çözülmesinin gerekliliğini vurguluyor. Friendly Floatees, plastik kirliliğinin dünya çapında nasıl bir sorun haline geldiğini ve bu sorunun çözülmesinin ne kadar karmaşık olduğunu anlatan somut bir örnek teşkil ediyor.
Bu olayla ilgili, Donovan Hohn’un Moby-Duck: Denizde Kaybolan 28.800 Banyo Oyuncağının ve Onları Aramaya Çıkan Yazar da Dahil Olmak Üzere Sahil Gezginlerinin, Oşinografların, Çevrecilerin ve Aptalların Gerçek Hikayesi kitabı, denizler üzerinde kaybolan banyo oyuncaklarının peşinden yapılan araştırmaları ve bu araştırmalara katılan kişilerin serüvenlerini kapsamlı bir şekilde ele alıyor.
Kaynaklar: British Sea Fishing, Johns Hopkins University