Hepatit vakalarının her yıl artış gösterdiğine dikkat çeken Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Mustafa Özel, çoğu hastanın hepatit virüsü taşıdığının farkında olmadığını belirtti.
Bursa Şehir Hastanesi’nde çalışan Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Mustafa Özel, 28 Temmuz Dünya Hepatit Günü dolayısıyla açıklamalar yaptı. Hepatitin temel olarak karaciğerin iltihaplanması olduğunu belirten Dr. Özel, aşırı alkol tüketimi, bazı ilaçlar, belirli toksinler ve virüsler gibi birçok etkenin bu duruma yol açabileceğini vurguladı.
Dünya Sağlık Örgütü’nün 2024 yılı raporlarına göre hepatit vakalarının artış gösterdiğine dikkat çeken Uzm. Dr. Özel, “2019 yılında 1 milyon 100 bin olan hepatite bağlı ölüm sayısı 2022 yılında 1 milyon 300 bin olarak raporlanmaktadır. Bu da bulaşıcı hastalıklara bağlı ikinci sıklıkta ölüm nedeni olarak yansımaktadır. Ülkemizde her 3 kişiden biri hepatit virüsü ile karşılaşmaktadır. Ya bağışıklık kazanmıştır ya kronikleşmiştir ya da karşılaştığının farkında değildir” açıklamasında bulundu.
Hepatit B ve C, özellikle bulaş açısından önemli.
Türkiye’de Hepatit B’nin yaygınlığı yaklaşık olarak %3 ila %4 arasında değişirken, Hepatit C’nin yaygınlığı %0,5 ile %1 civarındadır, diye belirtti. “Sayı olarak Hepatit B 250 bin, Hepatit C de 50 bin civarına denk gelmektedir. Bu minvalde baktığımızda hepatit virüsleri, Hepatit B ve C, özellikle bulaş açısından ciddi önem arz etmektedir. Hastaların çoğu Hepatit B veya C virüsü taşıdığını bilmemektedir. Türkiye’de yapılan bir çalışmada vatandaşların yüzde 12’sinin Hepatit B veya C virüsü taşıdığının farkında olduğunu göstermektedir” dedi.
Hepatit A ve E virüslerinin kirli yiyecek ve sudan bulaştığını söyleyen Özel, “Hepatit B, C, D ise daha çok vücut sıvılarının temasıyla oluşur. Yani bir hastaya kan transfüzyonu yapılabilir, öyle bulaşabilir. İyi sterilize edilmemiş ameliyat aletleriyle bulaşabilir veya iyi sterilize edilmemiş, iyi temizlenmemiş ve hijyenik olmayan diş hekimi müdahalesinde bulaş gerçekleşebilir. Ayrıca manikür, pedikür ortamlarında ve kuaförlerde gerçekleşebilir. Günümüzde gençler arasında biraz daha popüler olan piercing, dövme; hijyenik ve steril ortamda tek kullanımlık aletler ile yapılmazsa bulaş gerçekleşebilir” dedi.
Birçok kişi hastalığı farkında değil.
Hepatit genellikle semptom göstermediği için, birçok kişi hastalığı farkında olmadan kapabilir. Ancak akut dönemde, ateş, karın ağrısı, bulantı, kusma, eklem ağrısı, sarılık ve açık renkli dışkı gibi belirtilerle kendini belli edebilir. “Hastalığı önlemek için yemeklerden önce ve sonra el yıkamaya, tuvaletten önce ve sonra el yıkamaya dikkat etmeliyiz. Yiyeceklerin iyice piştiğinden emin olarak tüketmeliyiz. Cinsel yolla Hepatit B ve C virüslerinin bulaşmasını önlemek için kondom kullanmak gerekir. Tıraş makinesi, diş fırçası, jilet, manikür, pedikür, tırnak makası gibi malzemelerin ortak kullanılmamasına özen gösterilmelidir. Dövme, akupunktur, piercing malzemeleri tek kullanımlık ve steril olmalıdır. Son olarak da tabi ki Sağlık Bakanlığımızın onayladığı merkezlerden hizmet almak gerekir.”
Hepatit B ve A için aşılama ideal.
“Aşılama özellikle Hepatit B ve A için çok idealdir. Yeni doğan her bebek Hepatit B aşısıyla 1998 yılından beri aşılanmaktadır. Koruyuculuğu yüzde 99’lara çıkmaktadır. Hepatit A için ise bu rutin kullanım 2012 yılında devreye girmiştir. Onun da koruculuğu yüksektir. Ayrıca Hepatit B ve C için elimizde güçlü tedaviler bulunmaktadır. Özellikle Hepatit C için 2-3 ayda ağızdan alınacak bir veya birkaç tablet gibi güçlü tedavilerimiz mevcuttur. Çok yüksek oranda tedavi türü sağlanmaktadır.
“Hepatit B için ise günlük bir tane alınan, yan etkisi sınırlı olan ilaçlar bulunmaktadır. Bunları da tansiyon ilacı gibi günde bir tane almak gerekebilir. Hepatit A içinse belirgin bir tedavi yoktur. Genelde çocukluk çağında hafif, erişkinlikte biraz daha ağır olsa da kendi kendini sınırlar. Dünya Sağlık Örgütü’nün 2024 Hepatit Günü teması ‘Harekete Geçme Zamanı’ olarak belirlenmiştir. Bizler de artık harekete geçmeli, hepatit virüsünün yayılımını azaltmalı, önlemlerimizi almalı ve geleceğe daha güvenli bakmalıyız.”
