Ticaret Bakanlığına bağlı Reklam Kurulu, sosyal medya platformlarında gerçekleştirilen influencer reklamlarını mercek altına alarak, son 1,5 yılda mevzuata aykırı paylaşımlarda bulunan hesaplara toplam 6 milyon 388 bin 802 lira idari para cezası uyguladı. Reklam Kurulu, Mart 2022’de başlattığı “Sosyal Medya Reklamlarının Yapay Zekâ ile Taranması Projesi” kapsamında influencerların reklam paylaşımlarını detaylı bir şekilde analiz etti. Proje sayesinde, reklam içerikli paylaşımların açık ve anlaşılır bir şekilde belirtilmeme oranı yüzde 57’den yüzde 11’e düşürüldü.
Yürütülen çalışmaların etkisiyle tüketicilerin sosyal medya reklamlarına yönelik farkındalığı önemli ölçüde artış gösterdi. Bu bilinçlenme, Reklam Kuruluna yapılan şikayet başvurularının da yükselmesine neden oldu. Uzman ekipler tarafından incelenen bu şikayetler, gerekli koşulları sağladığı tespit edildiğinde değerlendirmeye alındı ve mevzuata aykırılık durumlarında idari yaptırımlar uygulandı.
2024’te influencerlara uygulanan ceza tutarı 550 bin liraya yükseldi.
2023 yılının ilk altı ayında, Reklam Kurulu tarafından influencerlara 39 durdurma cezası ile 11 durdurma ve idari para cezası verildi. Durdurma cezaları kapsamında, ilgili reklamların düzeltilmesi veya kaldırılması talep edildi. Mevzuata aykırılığın niteliği, tekrar sayısı, influencerın takipçi kitlesi ve paylaşımdan elde ettiği ekonomik fayda gibi kriterler göz önünde bulundurularak cezalar belirlendi.
Geçtiğimiz yıl mevzuata aykırı reklam yapan bir influencera uygulanan idari para cezası 347 bin 128 lira iken, bu tutar 2024 yılında yeniden değerleme oranıyla 550 bin 59 liraya yükseltildi. 2023 yılında toplamda 5 influencera 1 milyon 352 bin 808 lira ceza kesilirken, 2024’ün ilk yarısında 11 influencera toplam 5 milyon 35 bin 994 lira idari para cezası uygulandı.
Toplam 127 sosyal medya hesabına yaptırım uygulandı.
2023 yılında toplam 77 sosyal medya hesabına idari yaptırım uygulanırken, 2024’ün ilk altı ayında bu rakam 50’ye ulaştı. Cezaların büyük bir kısmı, influencerların paylaşımlarında reklam olduğunu açıkça belirtmemesi veya örtülü tanıtım yapması nedeniyle verildi. Bunun yanı sıra, bazı paylaşımlarda sağlık beyanı içeren ifadelerin kullanılması, klinik, hastane ve doktor gibi sağlık hizmetlerine yönlendirme yapılması, reklamı yasaklı ürünlerin tanıtılması, kozmetik ürünlerin tanımını aşan ifadelerin yer alması ve takviye edici gıda reklamlarında mevzuata aykırı söylemlerin kullanılması gibi sebeplerle de idari yaptırımlar uygulandı. Reklam Kurulu, sosyal medya platformlarındaki reklam faaliyetlerini yakından izlemeye devam ederek, tüketicilerin doğru ve güvenilir bilgilere ulaşmasını sağlamak adına denetimlerini sürdürecek.
Kaynak: AA