Yeni bir akciğer kanseri ilacı olan Lorlatinib, hastaların hastalığın ilerlemesini durdurmaya yardımcı olmak için hazırlanıyor. Beş yıllık ‘faz III’ klinik denemesinin analizi, Lorlatinib adlı ilacın katılımcıların %60’ında akciğer kanserinin yayılmasını önlediğini ortaya koyuyor. Bu, mevcut tedavilere kıyasla büyük bir ilerleme olarak görülüyor.
Akciğer kanseri, dünya çapında kanserle ilişkili ölümlerin en çok olduğu hastalık türüdür. Yalnızca Amerika Birleşik Devletleri’nde yılda tahmini 125.000 kişi bu sebepten hayatını kaybetmekte. Hastalığın erken evreleri genellikle belirgin semptomlarla işaretlenmediği için, akciğer kanseri genellikle metastaz yapana, yani vücudun diğer bölgelerine yayılana kadar teşhis edilmez. Bu noktada, hastanın iyileşme şansı çok yüksek değildir: Akciğer kanseri metastaz yaptıktan sonra hastaların sadece %3 ila %8’i beş yıldan daha uzun süre hayatta kalır.
Tedavi yöntemleri ve Lorlatinib’in rolü
Akciğer kanseri ölümlerini önlemek üç ana cepheye dayanır. İlki, insanların sigara dumanı ve radon gazı gibi akciğer kanserine daha yatkın hale getiren şeylere maruz kalmasını azaltmaktır. İkincisi, akciğer kanserini yayılmadan önce yakalamaktır. Geç teşhis edilen akciğer kanseri vakaları için, hastalığın yayılmasını yavaşlatmak önemlidir.
Lorlatinib, anaplastik lenfoma kinazı (ALK) tirozin kinaz inhibitörü (TKI) olarak bilinen bir ilaç türüdür ve ALK-pozitif küçük hücreli olmayan akciğer kanserinde bulunan ALK proteinine bağlanır. ALK proteini normalde vücuda daha fazla kanser hücresi üretmesini söylerken, TKI’nın ALK’ye bağlanması bu ilişiği keser, tümör büyümesini yavaşlatır ve metastazı daha az olası hale getirir. Bazı durumlarda, ALK TKI’ları apoptozu (hücrelerin kontrollü ölümü) bile indükleyerek, kanserin vücut üzerindeki etkisini azaltmaya yardımcı olur.
Lorlatinib ilacının klinik deneme sonuçları
Avustralya’daki Peter MacCallum Kanser Merkezi’ndeki araştırmacılar, Lorlatinib’i mevcut bir ALK TKI olan Krizotinib ile karşılaştıran bir çalışma yürüttüler. Tedavi edilmemiş, ileri evre ALK-pozitif küçük hücreli olmayan akciğer kanseri olan 149 kişi beş yıl boyunca günlük olarak Lorlatinib alırken, diğer 147 kişi günde iki kez Krizotinib aldı. Beş yılın sonunda, Lorlatinib ile tedavi edilen kişilerin %60’ı hala hayattaydı ve hastalık ilerlemesi olmamıştı. Krizotinib ile tedavi edilenlerin sadece %8’i aynı şeyi söyleyebilirdi.
Lorlatinib, beş yıllık deneme süresince hastalık ilerlemesi yaşayanlar da dahil olmak üzere, ilacı alan kişilerin %94’ünde beyin metastazını önledi. Her türlü metastaz istenmeyen bir durumdur; ancak, akciğer kanseri beyne yayılan kişiler, metastaz tanısı konduktan sonra genellikle bir yıldan daha az yaşar. Bu nedenle bu yeni ilaç, hastalık ilerlemesi yaşayan akciğer kanseri hastalarının hayatta kalma şansını artırabilir.
İlacın olası yan etkileri neler?
Çalışmaya göre, Lorlatinib alanlar, normalden daha yüksek kolesterol ve şişlik gibi yan etkiler yaşayabilir. Bu etkiler lorlatinib kullanıcılarının %77’sinde ve krizotinib kullanıcılarının %57’sinde görülmüştür. Ancak birçok akciğer kanseri hastası için bu, daha uzun bir yaşam süresi için ödenmesi gereken küçük bir bedel olabilir.
Yeni tedavi yöntemleri ve ilaçlar, akciğer kanseri ile mücadelede umut verici gelişmeler sunmaktadır. İlacın deneme sonuçları, bu alanda atılan önemli bir adımı temsil etmekte olup, gelecekte daha fazla araştırma ve geliştirme ile hastaların yaşam kalitesini ve süresini artırma potansiyeli taşımaktadır.
Kaynak: Extreme Tech