Norveç’in Svalbard kıyılarında, 3.000 metreden (9.842 feet) daha derinde, daha önce oldukça önemsiz olduğu düşünülen bir su altı dağ silsilesi olan Knipovich Sırtı boyunca bir hidrotermal bacalar alanı ortaya çıkıyor.
Bunun yerine, yerden ısıtma gibi, deniz tabanının altındaki volkanik faaliyet ısının sızmasına neden olarak yaşamın toplanıp gelişebileceği sıcaklık ve kimyasal reaksiyon yaratıyor.
Alan, en az bir kilometre uzunluğunda ve 200 metre genişliğinde.
En az bir kilometre uzunluğunda ve 200 metre genişliğindeki bu alana, İskandinav mitolojisinde dağların altında yaşayan devlere atfen Jøtul adı verildi. Bu durumda dev, deniz tabanındaki çatlaklardan salınan Dünya’nın iç süreçleri.
Almanya Bremen Üniversitesi deniz jeoloğu Gerhard Bohrmann, “Su okyanus tabanına nüfuz eder ve burada magma tarafından ısıtılıyor. Aşırı ısınan su daha sonra çatlaklar ve yarıklar yoluyla deniz tabanına geri yükseliyor”
“Yukarı çıkarken sıvı, okyanus kabuğu kayalarından çözünmüş mineraller ve malzemeler bakımından zenginleşiyor. Bu akışkanlar genellikle deniz tabanında, metal zengini minerallerin çökeldiği kara dumanlar adı verilen tüp benzeri bacalardan tekrar dışarı sızıyor.”
Hidrotermal baca alanları en ilginç denizaltı ortamlarından bazıları.
Genellikle okyanus yüzeyinin çok altında, Güneş’ten gelen ışık üstlerindeki büyük su hacmine nüfuz edemez. Bu derinliklerde koşullar sürekli karanlık, dondurucu soğuk ve ezici basınçlarla çevrili. Bu ortam tam olarak yaşam için elverişli değil ancak hidrotermal bacalar garip vahalar gibi. Sızan ve suda çözünen mineraller, yüzeye yakın yaşamın çoğunda olduğu gibi fotosenteze değil, kemosenteze dayanan bir besin ağının temelini oluşturuyor.
Bu ortamlar, beklenenden çok daha dinamik ve gelişen bir derin deniz tabanı oluşturarak, bizimkinden çok farklı dünyalarda yaşamın nasıl ortaya çıkabileceğine dair bize bir ipucu veriyor. Hidrotermal alanların bulunması, Dünya’nın biyoçeşitliliğini korumak ve nasıl işlediğine dair daha fazla bilgi edinmenin yanı sıra gezegenin kendisinin nasıl işlediğini ve zaman içinde nasıl değiştiğini anlamak açısından da önemli.
Bölgede hidrotermal kimyanın ipuçları görüldü.
Jøtul Alanı, Dünya’nın iki tektonik plakası arasındaki sınırda, yavaş yayılan sırt olarak bilinen bir bölgede yer alıyor. Levhalar birbirlerinden çok yavaş bir şekilde uzaklaşıyor, bu da yerkabuğunun esnemesine, vadilerin ve sırtların oluşmasına neden oluyor. Bilim insanları İzlanda’nın kuzeyindeki neredeyse tüm sırtlar boyunca hidrotermal aktivite tespit ettiler ancak Knipovich Sırtı göze çarpan bir istisna olarak kaldı.
Ta ki 2022 yılına kadar. Bilim insanları bölgede hidrotermal kimyanın ipuçlarını gördüler, bu yüzden bunun kaynağını bulup bulamayacaklarını görmek için sırta uzaktan kumandalı bir dalgıç araç götürdüler. MARUM-QUEST denizaltısını deniz tabanına 3 kilometreden daha fazla indirdiler, burada görüntüler aldılar ve suları örneklediler. Ve orada, hem sönmüş hem de aktif hidrotermal bacaların bulunduğu geniş bir deniz tabanı bölgesi olan Jøtul Field’ı ve suya sızan volkanik ısının belirgin parıltısını buldular.
Yeni keşif okyanus kimyası, birçok konuda bilgi edinmemize yardımcı olabilir.
Bu, Norveç-Grönland Denizi’nin hidrotermal düzeninde önemli ve daha önce şaşırtıcı bir boşluğu dolduran muhteşem bir bulgu. Araştırmacılar makalelerinde, “Jøtul hidrotermal alanı, 500 kilometre uzunluğundaki aşırı yavaş yayılan Knipovich Sırtı boyunca keşfedilen ilk hidrotermal alan ve önemli çünkü Mohns ve Knipovich Sırtlarının kıvrımındaki Loki’nin Kalesi’nin aktif hidrotermal sistemleri ile Gakkel Sırtı’nın Aurora hidrotermal alanı arasında yeni bir bağlantıyı temsil ediyor” diye yazıyor.
“Bu sistemler 1.000 kilometreden fazla bir mesafeyle birbirinden ayrıldığından, Jøtul hidrotermal alanının keşfi kemosentetik faunal topluluk dağılımının anlaşılması açısından önemlidir.”
Buna ek olarak, yeni keşif okyanus kimyası ve dünyamızı kaplayan suların karbon gibi maddelerin dolaşımına ve dağılımına nasıl yardımcı olduğu hakkında bilgi sağlamaya yardımcı olabilir.
Kaynak: sciencealert.com
