Samanyolu Galaksisi’nde yeni bir kozmik hareket keşfedildi. Gaia uydusundan toplanan verileri kullanan uluslararası bir araştırma ekibi, galaksimizin diskinde daha önce fark edilmemiş bir dalga hareketi olduğunu ortaya çıkardı. Bu keşif, galaksimizin merkezinden yayılan ve devasa yıldız kütlelerinin hareketini etkileyen bir dalganın varlığını ortaya koyuyor.
1960’lardan bu yana, gökbilimciler Samanyolu’nun diskinde Yay Cüce Küresel Galaksisi gibi daha küçük komşu galaksilerle olan etkileşimlerin izlerini araştırıyordu. Bu etkileşimlerin galaksinin yapısında belirgin bir bükülmeye yol açtığı düşünülüyordu. Ancak, İtalyan Ulusal Astrofizik Enstitüsü’nden Eloisa Poggio’nun liderliğindeki ekip, bu bükülmenin ötesinde daha karmaşık bir hareketin izini sürmeyi başardı.
Dalganın etkisiyle yıldızlar yollarından sapıyor.
Araştırmacılar, 16.000 genç dev yıldız ve Cepheid adı verilen yaklaşık 3.400 ‘mesafe işaretleyici’ yıldızın verilerini analiz ederek, bu yıldızların hareketlerini inceledi. Yıldızların ileri-geri hareketleri ile yukarı-aşağı hareketleri arasında istatistiksel bir bağlantı olduğunu tespit eden ekip, galaksi boyunca sessizce yayılan bir dalga hareketi olduğunu ortaya koydu.
Bu dalga, okyanus dalgalarına benzer bir şekilde yıldız kütlelerinin yukarı ve aşağı doğru hareket etmesine neden oluyor. Bu hareket, galaksi düzleminin üzerinde hafif bir yükselme yaratırken, diskin kenarlarına doğru dörtte bir mesafeden daha fazla uzanıyor. Yıldızlar, bu dalganın etkisiyle yollarından saniyede 10 ila 15 kilometre sapıyor.
Bu keşif, Samanyolu Galaksisi’nin geçmişte yaşadığı kozmik çalkantılara dair yeni ipuçları sunuyor.
Araştırmacılar, bu dalga hareketinin galaksinin daha önce gözlemlenen S şeklindeki bükülmesiyle ilişkili olup olmadığını sorguluyor. Bu iki hareketin aynı kozmik olaydan kaynaklanıp kaynaklanmadığı ise henüz net değil. Poggio, “Bükülme ve dalganın aynı olaydan kaynaklanması gerekmiyor” diyerek, bu karmaşık yapının gelecekte yapılacak simülasyonlarla daha iyi anlaşılabileceğini belirtiyor. Galaksimiz, uzun zamandır komşu galaksilerle etkileşim halinde olduğu bilinen bir yer. Ancak bu yeni keşif, galaksimizin tarihinin daha önce düşünülenden çok daha karmaşık ve dinamik olabileceğini gösteriyor.
Galaksimizin tarihindeki şiddetli olayların izlerini ortaya çıkarmak, yalnızca yıldızların hareketlerine bakarak mümkün olabilir. Araştırmacılar, bu dalga hareketinin kökenini ve galaksi boyunca nasıl yayıldığını daha ayrıntılı bir şekilde incelemek için, gelecekte daha fazla veri ve simülasyon kullanmayı planlıyor. Elde edilecek yeni bulgular, Samanyolu’nun dinamik yapısını ve geçmişte yaşadığı kozmik olayların izlerini daha iyi anlamamıza yardımcı olacak.
Samanyolu Galaksisi’nin yapısı ve evrim sürecine ulaşmak için atılan önemli bir adım.
Bu çalışma, Samanyolu Galaksisi’nin yapısının ve evrim sürecinin daha derin bir anlayışına ulaşmak için atılan önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. Gelecekte yapılacak araştırmalar, bu dalga hareketinin ve galaksimizin tarihindeki diğer karmaşık süreçlerin nasıl işlediğini daha ayrıntılı bir şekilde ortaya koyacak.
Kaynak: Science Alert
