Türkiye, sürücüsüz (otonom) araçların kullanımına yönelik önemli bir adım attı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan “Tam Otonom Araçların Otonom Sürüş Sistemine İlişkin Motorlu Araçların Tip Onayı Hakkında Yönetmelik”, Resmi Gazete’de yayımlandı ve ülke genelinde otonom araçların yasal zeminini oluşturdu. Bu yönetmelik, otonom araçların teknik gerekliliklerini ve test prosedürlerini belirleyerek, sektörün gelişimine ivme kazandıracak.
Yönetmelik, Avrupa Birliği’nin 2022/1426 sayılı tüzüğüne dayanarak hazırlandı ve yürürlüğe girdi. Düzenleme, özellikle M (moped) ve N (motorlu yük taşıma araçları) kategorisindeki araçların otonom sürüş sistemlerine yönelik standartları belirliyor. Türkiye’ye ithal edilen ya da yerli üretimle piyasaya sürülecek tam otonom araçların, yola çıkmadan önce belirlenen kriterlere uygunluklarını kanıtlamak amacıyla tip onayı almaları gerekecek.
Üç ana kullanım senaryosu belirlendi.
Yönetmelik, otonom araçları üç ana kullanım senaryosunda değerlendiriyor:
- Tam Otonom Araçlar: Manuel sürüş modundan tam otonom moda geçiş yapabilen ve belirli alanlarda insan veya mal taşımacılığı için tasarlanan araçlar.
- Sabit Güzergâhlı Otonom Araçlar: Önceden belirlenmiş bir güzergâhta yolcu veya mal taşımacılığı için tasarlanmış ve imal edilmiş araçlar.
- Otonom Park Sistemine Sahip Araçlar: Belirli otoparklarda park etme işlemlerini gerçekleştiren, tam otonom sürüş moduna sahip araçlar.
Otonom araç seviyeleri tanımlandı.
Yönetmelikte, otonom araçların seviyeleri de netleştirildi:
- Seviye 0 (Manuel Sürüş): Araç tamamen sürücü kontrolündedir.
- Seviye 1 (Sürücü Yardımı): Adaptif hız sabitleyici ve şerit takip asistanı gibi sistemlerle sürücüye yardımcı olunur, ancak sürücü kontrolü elinde tutar.
- Seviye 2 (Kısmi Sürüş Otomasyonu): Araç, hızlanma, yavaşlama ve yönlendirme gibi görevleri üstlenebilir, ancak sürücü dikkatli olmalı ve müdahale edebilmelidir.
- Seviye 3 (Şartlı Otomasyon): Araç, belirli durumlarda sürüşü tamamen üstlenebilir, ancak acil bir durumda sürücünün müdahale edebilmesi gerekir.
- Seviye 4 (Yüksek Otomasyon): Araç her koşulda kendini hareket ettirebilir, ancak bazı koşullarda sınırlı olabilir.
- Seviye 5 (Tam Otomasyon): Araç, tüm sürüş görevlerini tamamen bağımsız olarak gerçekleştirir. Bu seviyeye ulaşmak için teknolojik ve yasal altyapıların gelişmesi gereklidir.
Kaynak: DonanımHaber
