Temiz Hava Hakkı Platformu (THHP) tarafından hazırlanan yeni bir rapora göre, Türkiye nüfusunun yüzde 92’sinden fazlası, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) standartlarına göre kirli havaya maruz kalıyor. Rapor, ülke genelinde rutin hava kalitesi kontrollerinin nadiren yapıldığını ve bu durumun hava kirliliği ile ilgili verilerin yetersiz olmasına neden olduğunu ortaya koyuyor.
Araştırma, İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyükşehirlerde yetkililerin hava kirliliğine neden olan partikül madde PM10 ve kanserojen PM2.5’i düzenli olarak değerlendirmediğini vurguluyor. THHP Koordinatörü Deniz Gümüşel, raporun tanıtımı için düzenlenen basın toplantısında, Türkiye’de hava kalitesinin izlenmesine yönelik bir altyapının mevcut olduğunu, ancak etkin bir şekilde kullanılmadığını belirtti.
İstanbul ve Ankara’daki hava kirliliği seviyeleri ulusal yasal sınırı tehdit ediyor.
Ulusal yasal sınır, hava kirliliği için metreküp başına maksimum 40 mikrogram olarak belirlenmişken, İstanbul ve Ankara’daki hava kirliliği seviyeleri bu sınıra yaklaşmakta. İzmir ise hava kirliliği seviyeleri açısından bu standardı aşıyor. Raporda dikkat çeken bir diğer bulgu ise, ülkedeki PM2.5 değerlerinin en yüksek olduğu illerin, hava kirliliğine bağlı ölümlerin de en fazla görüldüğü illerle örtüşmesi. Özellikle, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan Hakkari, bir önceki yıl ilk sırada yer alan Batman’ı geride bırakarak hava kirliliği ve ölüm oranlarının en yüksek olduğu il konumuna geldi.
2022 yılında hava kirliliğinin yol açtığı ölüm oranı endişe verici düzeyde.
Halk sağlığı uzmanı Profesör Dr. Çiğdem Çağlayan, 2022 yılında tüm illerde ortalama PM2.5 seviyeleri DSÖ’nün önerdiği metreküp başına 5 mikrogram değerine düşürülseydi, toplamda 68.440 ölümün önlenebileceğini ifade etti. Ayrıca, Çağlayan, hava kirliliğinin, 2022 yılında 30 yaş üstü bireyler arasında kaza, yaralanma ve COVID-19 kaynaklı ölümler hariç, tüm ölümlerin yüzde 14,2’sine katkıda bulunduğunu vurguladı.
Profesör Dr. Gamze Varol, rapordaki en dikkat çekici bulgulardan birinin hava kirliliği ile meme kanseri arasındaki bağlantı olduğunu söyledi. Varol, Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan bir araştırmanın, PM2.5’e daha fazla maruz kalan bölgelerde yaşayan kişilerde meme kanseri görülme sıklığının yüzde 8 daha yüksek olduğunu ortaya koyduğunu belirtti.
Kaynak: Hürriyet Daily News
