Gökbilimciler, sadece 635 ışık yılı uzaklıktaki WASP-49b adlı ötegezegenin yörüngesinde volkanlarla dolu bir uyduya dair önemli kanıtlar buldular. Bu bulgular, WASP-49b’nin çevresinde tespit edilen dev bir sodyum bulutuna dayanıyor ve bilim insanları bu bulutun volkanik faaliyetlerden kaynaklandığını düşünüyor. California Teknoloji Enstitüsü’nden astrofizikçi Apurva Oza, bu keşfin ötegezegenlerdeki uydulara dair önemli ipuçları sunduğunu belirtiyor.
WASP-49b, Jüpiter’e benzer bir gaz devi ve bu nedenle volkanlara ev sahipliği yapması pek olası görünmüyor. Ancak bilim insanları, dev sodyum bulutunun gezegenle senkronize hareket etmediğini tespit ederek bu maddenin WASP-49b’nin yörüngesinde dolanan kayalık bir uydudan gelmiş olabileceğini öne sürdüler. Bu uydu, Jüpiter’in volkanik uydusu Io’ya benzer özellikler taşıyor olabilir. Jüpiter-Io sistemi gibi, WASP-49b’nin güçlü kütleçekimsel kuvvetleri, uydusunda büyük volkanik aktivitelere yol açıyor olabilir.
WASP-49b’nin yörüngesinde volkanik bir uydu olduğu belirlendi.
Araştırmacılar, Avrupa Güney Gözlemevi’ne bağlı Çok Büyük Teleskop’u (VLT) kullanarak WASP-49b ve onun sarı cüce yıldızını dört gece boyunca gözlemlediler. Bu gözlemler sonucunda, sodyum bulutunun sürekli mevcut olmadığı, gelip gittiği ve düzensiz aralıklarla ortadan kaybolduğu görüldü. Sodyum nötr formda olduğundan, bir yıldızın yakınında uzun süre var olamayacağı biliniyor. Bu durum, sodyumun sürekli olarak üretilmesi gerektiğine işaret ediyor. Bilim insanları, bu üretimin WASP-49b’nin kendisinden değil, gezegenin yörüngesinde dolanan bir uydudan kaynaklandığını düşünüyor.
Araştırma ekibi, elde ettikleri verileri bilgisayar modellemeleriyle inceledi ve sodyum bulutunun kaynağının WASP-49b’nin yörüngesinde her sekiz saatte bir dönen volkanik bir uydu olduğunu belirledi. Bu volkanik uydunun, Io gibi, büyük kütleçekimsel kuvvetler altında şekillendiği ve volkanik patlamalarla sürekli sodyum saldığı öne sürülüyor. Bu, galaksimizdeki uyduların volkanik faaliyetlerine dair yeni bir anlayış sunuyor.
Sonu yaklaşan bir volkanik uydu.
Astrofizikçi Apurva Oza, bu volkanik uydunun güçlü kütleçekimsel kuvvetler nedeniyle yörüngesinin zamanla bozulacağını ve nihayetinde WASP-49b’ye düşeceğini belirtiyor. Io gibi, bu uydu da kütleçekimsel çekimler nedeniyle yoğun volkanik aktivite sergiliyor. Oza, bu uydunun galaksimizde volkanik uydulara dair ilk güçlü kanıtları sunduğunu ve WASP-49b’nin yörüngesindeki bu uydunun dramatik bir sona doğru ilerlediğini söylüyor.
Bu keşif, sadece WASP-49b’yi anlamamıza yardımcı olmakla kalmıyor, aynı zamanda galaksimizdeki diğer ötegezegen sistemlerinde volkanik aktivitelere sahip uyduların varlığına da ışık tutuyor.
Kaynak: Science Alert